Heb je zin in een spelletje?
Begin met 10 punten en trek voor elk verbeterpunt 1 punt van je score af.
Hoeveel punten houd jij over?
(Enkel lezen mag uiteraard ook!)
1. Te snel gaan: Vaak wordt van een jong paard verwacht dat het in zijn 3e levensjaar zo snel mogelijk bereden kan worden, zonder dat het paard de gevraagde taken goed begrijpt en/of beheerst.
Deze situatie levert veel stress en onbegrip op, wat kan resulteren in ongewenst gedrag dat vervolgens weer wordt afgestraft. Een dergelijke aanpak draagt niet bij aan het opbouwen van een positieve relatie met het paard.
*Geef het paard de tijd om in kleine, behapbare stappen aan nieuwe ervaringen te wennen. Dit vergt wellicht wat meer tijd in het begin, maar zal zich later uitbetalen in de vorm van een mentaal stabiel paard en een sterke relatie tussen mens en dier. Ook fysiek hebben paarden tijd nodig om zich aan te passen aan de belasting die wij van hen vragen.
2. Gebrek aan geduld: Onvoldoende geduld en begrip voor de situatie vanuit het perspectief van het paard kan ertoe leiden dat je ongeduldig wordt bij het aanleren van nieuwe taken. Hierdoor verliest het paard het vertrouwen in jou als leider/mentor, wat de leeromgeving negatief beïnvloedt.
*Probeer de situatie altijd vanuit het paard als vluchtdier/prooidier te bekijken. Dan kun je automatisch meer begrip en geduld voor hem opbrengen! Het paard doet geen dingen om jou te pesten, maar het reageert vanuit zijn instinct.
3. Inconsistentie: Gebrek aan consistentie in de omgang en training kan zeer verwarrend zijn voor een paard. Als iets het ene moment is toegestaan en het volgende moment niet, ontstaat er verwarring. Dit geldt ook voor inconsistente lichaamstaal en emoties van de trainer. Wanneer je interne gevoel/houding niet overeenkomt met wat je extern van het paard vraagt, zal het paard moeite hebben om te begrijpen wat er van hem verwacht wordt.
*Het is cruciaal om consequent te zijn in je benadering. Paarden gedijen het best bij voorspelbare en duidelijke kaders. Maak duidelijke afspraken met het paard en houd je daaraan. Bovendien is het belangrijk om je eigen emoties in balans te houden; wees bewust van wat je wilt en straal dit ook uit naar het paard. Dit is geen zweverige benadering, maar een belangrijke vorm van zelfbewustzijn die helpt om effectief met het paard te communiceren. Kom uit je hoofd en start met volledig aanwezig te zijn.
4. Onvoldoende grondwerk: Het overslaan of verwaarlozen van grondwerk is ook een veelvoorkomende "fout" bij het trainen van jonge paarden. Zonder voldoende grondwerk, waarbij het paard coördinatie, balans, kracht en souplesse opbouwt, kan het paard moeite hebben met het dragen van ruitergewicht. Dit kan leiden tot onbalans en scheve belasting van de gewrichten, wat de kans op blessures vergroot.
*Coördinatie, balans, kracht, souplesse… Grondwerk biedt een uitstekende kans om het paard fysiek voor te bereiden en tegelijkertijd de communicatie en samenwerking te versterken. Een sterk en gebalanceerd paard zal veel minder stress ervaren en is minder vatbaar voor blessures, wat uiteindelijk bijdraagt aan een veiliger en succesvoller trainingsproces.
5. Slecht passend tuig: Het gebruik van slecht passend tuig, met name zadels, komt regelmatig voor bij het trainen van jonge paarden. Vaak wordt een algemeen of oud zadel gebruikt om een paard te starten, in plaats van een op maat gemaakt zadel, wat kan leiden tot ongemak en fysieke problemen voor het paard. Dit kan resulteren in ongewenst gedrag en kan bovendien mentale issues veroorzaken. Het paard kan bijvoorbeeld een negatieve associatie ontwikkelen met zowel het zadel als het rijden.
*Het is essentieel om te investeren in een goed passend zadel dat specifiek is afgestemd op het lichaam van het paard. Schaf een zadel aan wat makkelijk aanpasbaar is om in te spelen op de groei en ontwikkeling die het paard nog gaat doormaken. Mijn ervaring is dat zelfs zonder ruitergewicht een zadel een paard kan belemmeren in de beweging, laat staan met nog eens wat extra kilo's er bovenop die het zadel nog meer in de rug/schouder drukken.
6. Te weinig positieve bekrachtiging: Het niet voldoende belonen van een paard voor goed gedrag kan leiden tot een gebrek aan motivatie en samenwerking. Er wordt nog steeds veel gebruikgemaakt van straf (druk) wanneer een paard niet aan de verwachtingen voldoet, wat resulteert in een relatie gebaseerd op angst in plaats van vertrouwen. Hoewel deze trainingsmethode op korte termijn effectief lijkt, zal het paard uiteindelijk handelen vanuit angst en niet vanuit een bereidheid om samen te werken.
*In plaats van straffen, kun je positieve bekrachtiging gebruiken om goed gedrag te belonen, waardoor het paard gemotiveerd blijft en plezier beleeft aan de training. Consistentie is hierbij weer van groot belang; beloon het paard oprecht, bijvoorbeeld met een vriendelijke aai, een lekkernij, of met je stem. Dit zal het paard helpen om te groeien in zijn zelfvertrouwen, zich open te stellen voor nieuwe dingen en de bereidheid om samen te werken.
7. Onvoldoende rust: Het gebrek aan voldoende rust momenten tijdens de training kan leiden tot mentale en fysieke overbelasting van het paard. Mentale overbelasting kan resulteren in ongewenst gedrag, waarna er vaak ten onrechte wordt doorgegaan met trainen omdat we de sessie positief af willen sluiten. Daarnaast hebben jonge paarden ook voldoende fysieke rust nodig om te kunnen groeien en sterker te worden. Krijgen ze onvoldoende rust, heeft dat invloed op de aanspanning, balans en coördinatie van het paard, wat weer kan leiden tot onzekerheid en op den duur blessures.
*Een jong paard heeft een korte spanningsboog. Door training sessies kort te houden kun je hem met zijn gedachte erbij houden. Laat hem tussendoor grazen, spelen of gewoon rusten. Een jong paard heeft tijd nodig om zich fysiek aan te passen aan de belasting van het werk. Dit proces vergt geduld, ongeacht of je begint met trainen op drie- of vijfjarige leeftijd. Bouw dit altijd langzaam op!
8. Lichaamstaal: Het niet opmerken of niet correct interpreteren van de lichaamstaal van een paard is iets wat veel fout gaat. Paarden communiceren met name via subtiele signalen, en het is essentieel dat je deze leert herkennen en begrijpen. Wanneer deze signalen worden gemist, kan de situatie escaleren tot een explosie of ander ongewenst gedrag.
*Begrip van paardentaal is onmisbaar bij het starten van jonge paarden. Verdiep je bijvoorbeeld eens in de stresssignalen die een paard kan tonen en leer om de kleinste veranderingen in lichaamstaal op te merken. Dit zal je helpen om problemen vroegtijdig te signaleren en hierop te reageren. Je zult versteld staan van wat je misschien al die tijd al over het hoofd hebt gezien.
9. Goed = opnieuw: Het té vaak herhalen van een oefening, kan leiden tot verveling of frustratie bij het paard. Hoewel het verleidelijk kan zijn om een oefening te herhalen om de prestatie te bevestigen, kan dit voor het paard verwarrend zijn. Het paard kan gaan twijfelen aan wat er van hem verwacht wordt en/of kan uiteindelijk zijn motivatie verliezen.
*Bij het aanleren van nieuwe vaardigheden is het belangrijk om kort en doelgericht te oefenen. Het is beter om een oefening positief af te sluiten na een goede uitvoering dan om deze te blijven herhalen. Dit houdt de training fris en uitdagend voor het paard, en bevordert een positieve leerervaring. Zo blijft leren leuk en zal het paard de volgende keer graag weer met je willen werken.
10. Emoties niet onder controle: Emoties (zoals frustratie of boosheid) de training laten beïnvloeden. Dit heeft een negatieve invloed op de relatie met het paard. Paarden zijn zeer gevoelig voor de emoties van hun trainer en zullen zich terugtrekken of afsluiten als ze negatieve emoties waarnemen. Het zal je ook niet gaan zien als stabiele/betrouwbare leider of beter nog mentor.
*Je mag duidelijk en consequent zijn (graag zelfs), maar probeer dit zonder negatieve emotie te doen. Dit maakt echt een wezenlijk verschil voor het paard. Voel je dat er irritatie op speelt? Neem dan een pauze en doe eventueel een ademhalingsoefening. Lukt het niet om terug naar een neutrale emotie te komen, zet het paard dan terug en probeer het morgen opnieuw! Het paard leert niks slechts van een afgebroken training. Van doorgaan met een negatieve en vaak onredelijke sfeer wel!